Cách mạng tháng mười nga năm 1917 và cuộc đấu tranh bảo vệ cách mạng (1917 - 1921)

I. Cách mạng tháng Mười Nga năm 1917

1. Tình hình nước Nga trước cách mạng

a. Chính trị:

- Sau cách mạng 1905 - 1907, Nga vẫn duy trì nền quân chủ chuyên chế thối nát cản trở sự phát triển của xã hội, đứng đầu là Nga hoàng Nicôlai II.

b. Kinh tế:

- Nền kinh tế nông nghiệp phong kiến cộng với việc Nga hoàng đẩy nước Nga vào cuộc CTTG1 đã làm cho nền kinh tế Nga suy sụp, nạn đói thường xuyên xảy ra, quân đội Nga liên tiếp bị thua trận, ...

c. Xã hội

- Mâu thuẫn xã hội găy gắt: phong trào phản đối chiến tranh và đòi lật đổ chế độ Nga hoàng phát triển rộng khắp cả nước

- Chính phủ Nga hoàng ngày càng lộ rõ sự bất lực trước mọi vấn đề xã hội, không còn khả năng thống trị

* Nước Nga đứng trước một cuộc cách mạng.

2. Từ cách mạng tháng Hai đến cách mạng tháng Mười

a. Cuộc Cách mạng tháng Hai ở Nga

* Tháng 2/1917, cuộc CMDCTS bùng nổ ở Nga

- Mở đầu là cuộc biểu tình chính trị của 9 vạn công nhân ở thủ đô Pêtrôgrát, sau đó nhanh chóng chuyển sang khởi nghĩa vũ trang

- Quân khởi nghĩa đã nhanh chóng chiếm các trụ sở, bắt các tướng tá Nga hoàng. Chỉ trong vòng 8 ngày, chế độ quân chủ Nga hoàng sụp đổ.

- Sau khi cách mạng thắng lợi, ở nước Nga tồn tại cục diện: "Hai chính quyền song song tồn tại".

- Trước tình hình đó, Lênin và Đảng Bônsêvích đã chuẩn bị kế hoạch tiếp tục cách mạng, lật đổ chính phủ lâm thời của giai cấp tư sản

- Đầu tháng 10/1917, không khí cách mạng đã bao trùm toàn nước Nga

- Ngày 7/10/1917, Lênin bí mật từ  Phần Lan trở về trực tiếp lãnh đạo cách mạng

b. Thắng lợi của cuộc cách mạng XHCN tháng Mười Nga năm 1917.

- Cuộc khởi nghĩa bắt đầu từ đêm 24/10 (6/11): các đội cận vệ đã nhanh chóng chiếm được các vị trí then chốt

- Đêm 25/10, quân khởi nghĩa chiếm cung điện Mùa Đông. Chính phủ lâm thời sụp đổ

- Tiếp theo thắng lợi ở Pê-tơ-rô-grát, chính quyền Xô viết được thiết lập ở Mát-cơ-va.

- Đầu năm 1918, cách mạng thắng lợi trong cả nước Nga rộng lớn.

II. Cuộc đấu tranh và bảo vệ chính quyền XV

1. Xây dựng chính quyền Xô - viết

- Đêm 25/10, ĐH Xôviết toàn Nga lần thứ 2 khai mạc ở điện Xmô-nưi tuyên bố thành lập chính quyền Xô-viết do Lênin đứng đầu. Đề ra nhiệm vụ đầu tiên là thủ tiêu bộ máy nhà nước cũ của giai cấp tư  sản và địa chủ để xây dựng nhà nước mới của những người lao động.

- Thông qua các sắc lệnh: "Hoà bình", "Ruộng đất", và thực hiện các biện pháp để xoá bỏ các tàn tích của chế độ phong kiến.

- Quốc hữu hoá các nhà máy, xí nghiệp của giai cấp tư sản

2. Bảo vệ chính quyền Xô-viết

a. Hoàn cảnh

- Cuối  năm 1918, 14 nước đế quốc cấu kết với bọn nội phản mở các cuộc tấn công vũ trang nhằm tiêu diệt nước Nga Xô-viết non trẻ

- Từ năm 1918 - 1920, nhân dân Xô-viết đã tập trung toàn sức lực tiến hành cuộc chiến đấu chống thù trong, giặc ngoài trong những điều kiện vô cùng khó khăn.

b. Các biện pháp bảo vệ chính quyền

+ Thực hiện chính sách "Cộng sản thời chiến" nhằm tập trung lương thực, chế độ lao động cưỡng bức để phục vụ cho cuộc đấu tranh bảo vệ đất nước.

+ Ra sắc lệnh "Tổng động viên" quân đội.

- Đến cuối năm 1920, thù trong giặc ngoài bị đẩy lùi. Chính quyền non trẻ vẫn được giữ vững

III. ý nghĩa lịch sử của cách mạng tháng Mười

1. Đối với nước Nga

- Làm thay đổi vận mệnh đất nước và số phận của hàng triệu con người Nga

- Mở ra kỷ nguyên mới cho lịch sử nước Nga: giai cấp công nhân, nhân dân lao động và các dân tộc được giải phóng khỏi ách áp bức bóc lột, đứng lên làm chủ vận mệnh của mình.

2. Đối với thế giới

- Làm thay đổi cục diện thế giới sau CTTG1

- Để lại nhiều bài học kinh nghiệm quý báu cho PTCN, nhân dân lao động và các dân tộc bị áp bức trên thế giới

- Đối với VN: ảnh hưởng đến con đường cứu nước của Nguyễn ái Quốc