Tuyển sinh bằng bài luận, thư giới thiệu: Tin ở giáo viên

ĐHQG TP.HCM xác định việc tuyển sinh bằng bài luận và thư giới thiệu là "phải làm để xã hội có cái nhìn tích cực hơn. Đây là nét văn hóa cần xây dựng ở Việt Nam".

Năm 2016, ĐHQG TP.HCM dành 10% xét tuyển thẳng thí sinh vào các trường thành viên. Điều kiện học sinh phải thuộc 82 trường THPT chuyên và năng khiếu, ứng viên phải có bài luận và thư giới thiệu của giáo viên; là học sinh giỏi; có hạnh kiểm tốt.
Sau khi thông tin này được công bố, đã có một số ý kiến bày tỏ sự lo ngại gian lận, tiêu cực sẽ xảy ra nếu ĐHQG TP.HCM tuyển sinh bằng bài luận và thư giới thiệu, như việc nhờ người viết bài luận, hay giáo viên viết thư giới thiệu dựa trên cảm tình với học sinh…
TS Nguyễn Quốc Chính, Trưởng ban Đào tạo của ĐHQG TP.HCM cho rằng những lo ngại về sự không trung thực là có cơ sở, nhưng nhà trường vẫn có niềm tin vào thầy cô và học sinh.

TS Nguyễn Quốc Chính – Trưởng ban Đào tạo, ĐHQG TP.HCM

Ông Chính khẳng định:
- Nhà trường không vì lo mà không làm. Chúng tôi xác định phải làm để xã hội có cái nhìn tích cực hơn. Đây là nét văn hóa cần xây dựng ở Việt Nam - văn hóa tự chủ của học sinh, văn hóa giới thiệu người tốt của giáo viên.
Học sinh khi đã định hướng vào trường sẽ có sự tự tin tìm hiểu về bản thân, về ngành học, về trường học. Việc viết bài luận thức đẩy sự khám phá, tìm tòi của các em. Khả năng tốt nhất là 3 điều này phù hợp với nhau, cũng có thể 3 điều này không hoàn toàn chính xác, nhưng các em đã có động lực để tìm hiểu mình muốn gì, mình có phù hợp không.
Về thư giới thiệu của giáo viên, tôi cho rằng không thầy cô nào muốn viết quá lố hay quá hay cho một học sinh, vì họ có trách nhiệm với bản thân và xã hội. Không có giáo viên nào muốn lạm dụng quyền hạn của mình.
Tôi cho rằng có thể vẫn có rủi ro, nhưng sẽ ít và sẽ bị triệt tiêu dần.
Trường đưa ra quy định nếu số học sinh đăng ký ưu tiên xét tuyển nhiều hơn chỉ tiêu cho phép, trường sẽ xét thí sinh từ cao xuống thấp dựa trên điểm trung bình 3 môn Toán, Ngữ văn, Ngoại ngữ trong quá trình học THPT và sự đam mê với ngành học được thí sinh thể hiện trong bài luận.Ông có thấy rằng việc tính điểm trung bình của 3 môn nói trên chưa chắc đã chính xác, vì mỗi trường chấm điểm khác nhau, mỗi lớp chuyên coi vai trò, giá trị của các môn không chuyên khác nhau?
- Không có thước đo nào là hoàn hảo. Một kỳ thi chung cũng không phản ánh hết được mọi thứ. Kết quả thi của kỳ thi chung cũng chỉ phản ánh được kiến thức, kỹ năng ở thời điểm đó chứ không phải ánh được thái độ của thí sinh hay quá trình phấn đấu của các em.
Nếu áp dụng điểm số mang tính chất dài hạn thì độ đánh giá chính xác sẽ cao hơn so với việc đánh giá của kỳ thi tại một thời điểm. Dù vậy, đây cũng không phải là thang đo hoàn chỉnh.
Nhưng chúng chúng tôi muốn nhìn nhận, đánh giá học sinh theo quá trình, và tin tưởng vào sự lựa chọn của mình.

Học sinh trường chuyên có cơ hội được tuyển thẳng vào ĐHQG TP.HCM

Năm 2015 ĐHQG TP.HCM đã áp dụng thí điểm hình thức tuyển thẳng này đối với học sinh 5 trường chuyên. Ông có thể cho biết kết quả xét tuyển?
- Năm 2015 chúng tôi dự kiến xét tuyển thẳng 10% chỉ tiêu đối với học sinh 5 trường THPT chuyên, và chúng tôi đã tuyển được 2%.
Chúng tôi không bất ngờ hay thất vọng vì kết quả này, bởi xác định làm thí điểm để kiểm tra quy trình tuyển chọn. Hơn nữa, trong 5 trường THPT đã có tới 3 trường ở phía Bắc, chỉ có 2 trường ở phía Nam nên số lượng học sinh nộp đơn xét tuyển thẳng không nhiều.
Quy trình xét tuyển thẳng của năm 2015 đã ổn, nên năm nay chúng tôi mở rộng quy mô ra 82 trường.
Dù vậy, có thể thấy năm trước độ cạnh tranh không cao. Số lượng hồ sơ nộp xét tuyển thẳng thường ít hơn số chỉ tiêu, nên việc đánh giá các điều kiện như bài luận, thư giới thiệu chỉ là điều kiện cần và đủ, chứ không xét để loại bỏ. Nhưng năm nay sẽ đánh giá sát sao hơn năm ngoái. Ví dụ như một ngành có 10% chỉ tiêu xét tuyển thẳng học sinh chuyên mà có 15 hồ sơ nộp vào, thì sẽ phải đánh giá để từ chối 5 em.
Ông nhận xét về chất lượng các bài luận của năm 2015 như thế nào?

"Có khả năng rủi ro, nhưng chúng tôi nhìn vào phần đã đầy của cốc nước chứ không chỉ nhìn thấy phần còn trống"

Các bài luận đạt yêu cầu. Thí sinh rất hiểu mình là ai, sự hiểu biết về ngành học của các em là vừa phải, vì các em cũng đang trong quá trình định hướng. Các em cũng có sự tìm hiểu về trường học. Thí sinh có đầu tư kỹ cho bài luận, và chúng tôi thấy hài lòng.
Năm nay, các ông có quy định, yêu cầu cụ thể nào cho bài luận không, ví dụ như độ dài…?
- Chúng tôi không quy định độ dài ngắn. Viết như thế nào, viết dài bao nhiêu phụ thuộc vào cách đặt vấn đề của các em. Như năm trước, các em viết từ 2 – 5 trang giấy khổ A4.
Chúng tôi chỉ quan tâm cách thể hiện. Chúng tôi cũng sẽ không đặt vấn đề chấm điểm, sẽ không có thang điểm nào cho bài luận được đưa ra. Đây là điều kiện cần, các em thể hiện được yêu cầu đó là đạt.
Trong trường hợp bắt buộc phải chọn 1 trong 2 học sinh, chúng tôi trước hết chọn theo tiêu chí định lượng. Nếu tiêu chí định lượng tương đương nhau chúng tôi mới xét đến chất lượng bài viết. thí sinh nào phân tích mình tốt hơn thì ưu tiên nhận.
Tôi tin rằng học sinh và giáo viên sẽ rất nghiêm túc khi thực hiện những yêu cầu này của trường.
Xin cảm ơn ông.
Ngân Anh thực hiện